lucsuctranhcong

Lục súc là sáu giống gia súc: trâu, chó, ngựa, dê, gà, lợn. Sáu con tranh nhau kể công, cho nên gọi là tranh công. Đầu tiên, trâu tị với chó, chó cãi lại, đến lượt chó tị với ngựa, rồi ngựa với dê, dê với gà, gà với lợn; không con nào chịu con nào. Nhờ có lời giảng giải của chủ nhà, sáu con lại hiểu nhau và con nào cứ yên phận làm tròn công việc con ấy.

Cuốn văn này đặt thành lối tuồng, là biến thể của lối song thất, cộng được 570 câu, đoạn đầu 12 câu là đoạn lung, đoạn thứ nhì đến đoạn 11, là những lời tranh luận của lục súc, đoạn cuối có bốn câu là lời tổng kết.

Tác giả chưa rõ là ai, nhưng xét những tiếng dùng trong cuốn văn: ghe (nhiều), lóng (nghe), ben (bì, ví), mè (vừng), bươi (bới) v.v... phần nhiều là tiếng miền trong, thì tác giả có lẽ là một nhân vật trong phái cựu học ở vùng Nghệ Tĩnh trở vào. Còn về giọng và lối văn, thì thuộc về Lê mạt, Nguyễn sơ chi đó, vì từ lý chải chuốt, âm vận du dương, khác với những thể văn chất phác ở thời cổ nhiều.

Tác giả là một nhà học vấn uyên bác, dùng nhiều điển cổ để tả rõ cái tình trạng, cảnh huống của loài gia súc, mỗi một con có một khẩu khí, một địa vị, thỉnh thoảng lại thêm vài câu trào phúng, rất tao nhã và có nhiều ý vị

Trâu kể công:

Không nhớ thủa bôi chuông đường hạ.

Ơn Tề vương vô tội bảo tha,

Tưởng chừng khi sức mỏi tuổi già,

Cám Điền tử dạy con chớ bán.

Lời cổ nhân còn dặn,

Sao ông chủ vội quên

Chẳng nhớ câu: "Dĩ đức hành nhân".

Lại lấy chữ: "Báo ân dĩ oán"

Trâu chê chó:

Chưa rét đã phô rằng rét,

Xo ro đuôi quít vào trôn,

Vấy bếp người, tro trấu chẳng còn,

Ba ông táo lộn đầu, lộn óc.

Chó kể công:

Đêm năm canh, con mắt như chong,

Đứa đạo tặc nép oai khủng động.

Ngày sáu khắc, lỗ tai bằng trống,

Đứa gian tham thấy bóng cũng kinh.

Chó chê ngựa:

Dại không ra dại

Khôn chẳng ra khôn

Ngất ngơ như ốc mượn hồn,

Nuôi giống ấy làm chi cho rối.

Ngựa kể công:

Mỏi gối nưng phò xã tắc,

Mòn lưng cúi đội quân vương.

Ngày ngày chầu chực sân rồng

Bữa bữa dựa kề long giá.

Ngựa chê dê:

Gẫm giống chi hữu đầu vô vĩ,

Hình con con, bụng lớn chang bang.

Cáng náng như đứa có hạ nang,

Sớn sác tựa con chàng kẻ cướp.

Dê kể công:

Dê vốn thật thuộc về vật lễ,

Để hòng khi về hạng tư văn,

Để dành khi tế thánh, tế thần,

Lại có thủa kỳ an, kỳ phước,

Hễ có việc lấy dê làm trước,

Dê dâng vào, người mới lạy sau.

Dê chê gà:

Ba cái rác nằm không yên chỗ,

Mấy bụi rau nào đã bén dây

Cả ngày thôi những khuấy cùng rầy,

Nuôi giống ấy làm chi vô lối.

Gà kể công:

Đã cứu nạn Mạnh thường đặng thoát,

Lại khuyên người Tống sĩ năm canh,

Hễ ai toan cãi dữ, làm lành,

Gà cũng biết tỉnh mê giấc điệp.

Nhân đến chuyện Chu gia bá nghiệp,

Coi giò gà xét biết thịnh suy.

Dóng canh khuya vui dạ kẻ tiêu y,

Cất tiếng gáy toại lòng người đãi đán.

Gà chê lợn:

Heo ăn rồi ngủ ngáy sì sì,

Giả ngây dại biết gì việc chủ,

Ngắm diện mạo dị hình, dị thú,

Xem dung nhan khác thế lạ đời.

Như nuôi chơi chẳng phải giống chơi.

Chạy rau cám như tiền nội án.

Lợn kể công:

Kìa những việc hôn nhân giá thú,

Không heo ra tính đặng việc chi ?

Dầu cho mời năm bảy chuyến đi,

Cũng không thấy một người thấp thoáng,

Việc hoà giải heo đầu công trạng,

Thấy mặt heo nguôi dạ oán thù.

Xem đại khái như mấy câu trích ra trên đây, lời lẽ rất đúng, giọng hài hước cực hay, thì nội dung cuốn văn có giá trị là chừng nào. Tác giả có ý nói về việc đời, bất cứ lớn hay nhỏ, mỗi người có một chức vụ, làm trọn được, tức là giúp cho đời, và không nên ganh tị lẫn nhau. Tuy đó là lý tự nhiên ai ai cũng hiểu, song sự xao nhãng chức vụ của mình lại thường là cái thông bệnh của loài người, tác giả muốn lấy cuốn văn này làm một bài châm biếm thiết thực và đích đáng, thật là một văn gia rất quan tâm đến thế đạo nhân tình vậy

Đây là câu chuyện nôm Khuyết Danh biết rằng nó của VN

Lục súc tranh công

Tựa

Trời hóa sinh muôn vật,

Đất dong dưỡng mọi loài.

Giống nào là giống chẳng có tài,

Người đâu dễ không nhờ vật.

Long chức quản bổ thiên, dục nhật,

Lân quyền tư giúp thánh, phò thần.

Quy thông hay thành bại, kiết hung,

Phụng lảu biết thạnh suy, bĩ thái.

Trong trời đất ba ngàn thế giái,

Đều xưng rằng tứ vật chí linh.

Nhẫn đến loài lục súc hi sinh,

Trời cho xuống hộ người dương thế.

Ngưu

Trâu mỏi nhọc, trâu liền năn nỉ:

"Một mình trâu ghe nỗi gian nan,

Lóng canh gà vừa mới gáy tan,

Chủ đã gọi thằng chăn vội vã.

Dạy rằng: đuổi trâu ra thảo dã,

Cho nó ăn ba miếng đỡ lòng.

Chưa bao lâu thoắt đã rạng đông;

Vừa đến buổi cày bừa bua việc.

Trước cổ đã mang hai cái niệt,

Sau đuôi thêm kéo một cái cày;

Miệng đã dàm, mũi lại dòng dây,

Trên lưng ruồi bâu, dưới chân đỉa cắn.

Trâu mệt đà thở dài, thở vắn,

Người còn hầm hét, mắng ngược mắng xuôi.

Liệu vừa đứng bóng mới thôi,

Đói hòa mệt, bước khôn dời bước.

Ai thong thả, trâu nào ben đặng ?

Trâu nhọc nhằn, ai dễ thế cho?

Cày ruộng sâu, ruộng cạn cho no,

Lại vườn đậu, vườn mè khiến chở

Làm không kịp thở,

Ăn không kịp nhai.

Tắm mưa, trải gió chi nài!

Đạp tuyết, giày sương bao sá!

Có trâu, sẵn tằm tơ, lúa má,

Không trâu, không hoa quả, đậu mè.

Lúa gặt cất lên đà có trâu xe,

Lúa chất trữ, lại để dành trâu đạp.

Từ tháng giêng cho đến tháng chạp,

Kể xuân, hè, nhẫn đến thu, đông.

Việc cày bừa, nông vụ vừa xong,

Lại xe gỗ, dầm công liên khói,

Bất luận xe rào, xe củi.

Nhẫn đến loài phân bổi, tranh che.

Hễ bao nhiêu nhất thiết của chi,

Thì đã phú mặc trâu chuyên chở.

Bao quản núi non hiểm trở ?

Chi nài khe suối dầm dề ?

Cong lưng chịu việc nặng nề,

Cay đắng những lời dức lác!

Ăn thì những rơm khô, cỏ rác,

Ở quản chi ràn lấm, tráp nè.

Trâu dựng nên nông nọ, nỗi kia;

Trâu làm đặng căn trên, bồ dưới.

Nghĩ suy lại công trâu cho phải,

Lẽ cho trâu thao lụa mặc dày.

Không chi thì quần vải, dải gai,

Không chi thì khố lưỡi cày cũng khá.

Ăn cho phải những cơm với cá,

Không nữa thì rau cháo cũng nên

Đến mai sau già cả sức hèn,

Cũng bảo dưỡng bổ công lao lý.

Khi mạng một chẳng đơm, chẳng tế;

Lẽ "sinh cử, tử táng", mới ưng.

Thủa sống đà không dạ yêu đương,

Khi thác lại đoạn tình siêu độ.

Bảo nhau sắm con dao, cái rổ,

Khiến nhau vơ mớ củi, nắm nè.

Rằng: Trâu này cốt Phật xưa kia,

Phát đình liệu cho hồn thăng thiên giái.

Còn hình tích giống chi để lại,

Người người đều bàn bạc với nhau:

Kẻ thì rằng: Tôi lãnh cái đầu,

Người lại nói: Phần tôi cái nọng.

Kẻ giành lòng bóng ép gối mà kê,

Còn sừng đem về ép thoi làm lược.

Kẻ thì chuốc hoa tai, làm bầu liều.

Làm tù và mà thổi cũng kêu,

Tiện con cờ mà đánh cũng tốt.

Kẻ thì làm cái mõ, cáo hộp,

Người lại tỉa cán quạt, cán dao.

Còn giò chia nhau,

Làm nham, làm thấu.

Trâu gẫm lại là loài cầm thú,

Phận sau chịu vậy, dám nài!

Trâu thác đã công nghiệp phủi rồi,

Trâu sống lại kiện nài với chủ:

Không nhớ thủa bôi chuông đường hạ.

Ơn Tề vương vô tội kiến tha,

Tưởng chưng khi sức mọn tuổi già,

Cám Điền tử dạy con chớ bán.

Lời cổ nhân còn dặn,

Sao ông chủ vội quên ?

Chẳng nhớ câu "Dĩ đức hành nhân".

Lại lấy chữ "Báo ân dĩ oán!"

Nói chi nữa cho dài chuyện vãn ?

Thưa chủ xin nói thép một lời:

Nhưng loài muông, vô tướng, vô tài,

Nuôi giống ấy làm chi cho nhọc ?

Ăn cho lớn, dưỡng vai, dưỡng vóc,

Giỡn với nhau vạch cửa, vạch sân,

Một ngày ba bữa chực ăn,

Thấy đến việc lén mình lét lét.

Chưa rét đã phô rằng rét,

Xo ro đuôi quít vào trôn,

Vấy bếp người, tro trấu chẳng còn,

Ba ông táo lộn đầu, lộn óc,

Chưa sốt đà nằm dài thở dốc.

Le lưỡi ra phỏng ước dư gang.

Lại thấy người lơ đĩnh lơ hoang

Tài ăn vụng thôi thì hơn chúng.

Nhưng muông biết cày nương, bừa ruộng,

Thì muông kể biết mấy công ơn ?

Muông, người cho ăn cháo, ăn cơm,

Trâu, người bắt nhai rơm, nhai cỏ.

Khi muông thác tống chung, an thổ,

Có gạo tiền cấp táng toàn thân,

Trách một lòng chủ ở bất công,

Hậu ư bạc, bạc đem làm hậu".

Khuyển

Muông nghe nói, giận đau phế phổ,

Liền chạy ra sủa mắng vang tai:

"Trời đã sinh các hữu kỳ tài,

Lớn việc nặng, bé thì việc nhẹ.

Bởi vì đó lớn vai, lớn vế,

Thì chuyên lo nông bổn cày bừa,

Vốn như đây ốm yếu chân tay,

Cũng hết sức gia trung xem xét.

Trách sao khéo thổi lông tìm vết ?

Giận thày lay vạch lá tìm sâu.

Ai ai đều phận thủ như nhau ;

Khắn khắn cũng một lòng phò chủ.

Kẻ đầu kia, người việc nọ,

Đứa coi ngoài có đứa giữ trong.

Đêm năm canh con mắt như chong:

Đứa đạo tặc nép oai khủng động.

Ngày sáu khắc, lỗ tai bằng trống,

Đứa gian tham thấy bóng cũng kinh.

Lại đến ngày kỵ lạp tiên sinh,

Cũng ra sức săn chồn, đuổi sóc.

Bao quản chui gai, lước góc,

Chi này múa mỏ, lòn hang.

Anh trâu sao chẳng biết thương,

Nỡ lại tra lời sanh nạnh.

Ăn thì cơm thừa, canh cặn,

Ăn thì môn sượng, khoai sùng

Tới bữa ăn chẳng luận ít nhiều,

Có cũng rằng, không cũng chớ.

Trâu rằng: trâu ăn rơm với cỏ

Mà còn có một thằng chăn,

Tốn áo quần cùng tốn cơm ăn,

Nỗi lại tới gạo tiền đằng khác;

Tính chắt lót một năm hai đạc,

Về thằng chăn đã hết một trâu.

Cũng mạnh cày, mạnh kéo nên giàu,

Hãy cho nhẹm mình trâu là quí.

Vốn như đây gia tài ủy ký,

Mà chủ không tốn kém đồng nào.

Nếu không muông coi trước giữ sau,

Thì của ấy về tay kẻ trộm.

Trâu biết nói, trâu không biết xét,

Suy mình muông công nghiệp đã dày,

Khi sống thì giữ gìn của đời,

Khi thác xuống giữ cầu âm giái,

Người có phước, muông đưa ra khỏi,

Ai vô nhân, qua chẳng đặng đâu!

Chủ có lòng suy trước, xét sau,

Khi lâm tử gạo tiền tống táng.

Chủ đã có công dày ngãi rộng,

Muông dễ không tiếp rước đãi đưa,

Thấy anh trâu chưa biết căn do,

Nó (Nói ?) vài chuyện, kẻo chê muông dại".

Trâu với muông hai đàng đối nại,

Chủ nghe qua khó nỗi xủ phân:

"Thôi đừng nhĩ ngã thiệt hơn.

Phú lưỡng bạn dĩ hòa vi quí".

Hai vật đã tương đồng hoan hỉ,

Lại cùng nhau từ tạ một lời:

"Như luận trong công nghiệp hai tôi:

Ăn có bữa, lo không có bữa.

Dám thưa người, báu gì giống ngựa,

Mà trau tria lều trại nhọc nhằn ?

Ăn cho ăn những cháo đậu xanh,

Ở thì ở những tàu lợp ngói.

Bữa bữa dạo chơi, tắm gội,

Ngày ngày chắn vó, hớt mao.

Sắm sửa cho, chẳng biết chừng nào,

Suy tính lại, dư trăm, dư chục.

Sắm lá vả, sắm yên, sắm lạc,

Sắm chân đưng hàm thiếc, dây cương.

Dời tiền, dời hậu bao vàng,

Thắng đái, dây cương thếp bạc.

Gẫm giống ấy:

Nết na giớn giác,

Tính khí chàng ràng,

Tuy đang khi mọi vẻ nghiêm trang,

Trong gia sự nhiều điều ngơ ngáo.

Nghề cày bừa, nghe coi lếu láo,

Việc bắn săn coi cũng ươn tài,

Chủ nuôi không biết chủ là ai,

Nhà ở, chẳng biết nhà mà lại.

Dại không ra dại,

Khôn chẳng nên khôn;

Ngất ngơ như ốc mượn hồn.

Nuôi giống ấy làm chi cho rối".

Mã

Ngựa nghe nói, tím gan, nổi phổi,

Liền chạy ra hầm hí vang tai:

"Ớ! này, này, tao bảo chúng bay,

Đố mặt ai dày (dài?) bằng mặt ngựa ?

Tuy rằng thú, cũng hai giống thú,

Thú như tao ai dám phen lê

Tao đã từng, đi quán, về quê,

Đã ghe trận đánh nam, dẹp bắc.

Mỏi gối nưng phò xã tắc,

Mòn lưng cúi đội vương công.

Ngày ngày chầu chực sân rồng

Bữa bữa dựa kề loan giá,

Ông Cao tổ năm năm thượng mã,

Mới dựng nên cơ nghiệp Lưu gia,

Ông Quan Công sáu ải thoát qua,

Vì cậy có Thanh long, Xích thố

Đã nhiều thủa ngăn thành, thủ phủ

Lại ghe phen đột pháo, xông tên

Đàng xa xôi ngàn dặm quan sơn

Ngựa phi đệ một giờ liền thấu.

Các chú đặng ăn no, nằm ngủ,

Bởi vì ta cần cán, giữ gìn.

Khắn khắn lo nhà trị, nước yên,

Chốn chốn đặng nông bô lạc nghiệp.

Các chú những nằm trong xó bếp,

Tài các ngươi ở chốn quê mùa.

Đừng đừng buông lời nói khật khù

Bớt bớt thói chê bai giớn giác,

Nếu tao chẳng lo trong việc nước,

Giặc đến nhà ai để chúng bay ?

Thật biết một mà chẳng biết mười,

Chớ lừng lẫy cậy tài, cậy thế".

Ngựa nói lâu, gẫm càng hữu lý,

Vậy chủ bèn phân giải một lời:

"Đại tiểu các hữu kỳ tài,

Vô đắc tương tranh nhĩ ngã".

Trâu với ngựa cùng muông ba gã,

Mới ra ngoài từ tạ phân nhau.

Ngựa giận dê, đứng lại giây lâu,

Bèn phát trạng cáo nài với chủ:

"Dê với ngựa cũng là giống thú,

Chăn đồng chăn, nuôi cũng đồng nuôi,

Dê, người cho ăn nhảy chơi bời,

Ngựa, người bắt kỵ biều, luân tế.

Gẫm giống chi hữu đầu vô vĩ,

Hình con con, bụng lớn ;

Cáng náng như đứa có hạ nang,

Sớn sác tợ con chàng kẻ cướp.

Nghề tế kiệu coi đà xấu vóc,

Việc cày bừa nhắm bóng cũng ươn;

Hễ thấy người thấp thoáng đôi bên,

Liền há miệng kêu la: bé hé".

Dương

Dê nghe ngựa nói dê quá tệ,

Liền chạy ra vác mặt, vênh râu;

Dê nói rằng: "Ta đọ với nhau,

Thử anh lớn hay là tôi lớn.

Anh đã từng vào dinh, ra trấn,

Sá chi tôi tiểu thú quê mùa ?

Mạnh thì lo việc nước, việc vua.

Song chớ khá cậy tài, cậy tướng,

Ai có tài, chủ ban chủ thưởng,

Ai không công, tay làm hàm nhai,

Chẳng dám ăn lúa má, môn khoai;

Không hề phạm đậu mè, hoa quả.

Khuyên khuyên chớ nói ngang nói ngửa,

Bớt bớt, đừng ỷ thế, cậy tài,

Ai chẳng biết đuôi ngựa thì dài,

Dài thì để xua mòng, đuổi muỗi;

Vốn như đây đuôi tuy vắn vỏi,

Đây cũng không mượn ngựa nối thêm.

Ngàn dặm trường, mặt ngựa khoe êm.

Ba gò sỏi, dê đà xong việc.

Việc dê thì dê biết,

Việc ngựa thì ngựa hay

Bừa cày, có thú bừa cày,

Kiệu tế, có muông kiệu tế,

Dê vốn thật thuộc về việc lễ,

Để hòng khi về hạng tư văn;

Để dành khi tế thánh, tế thần,

Lại có thủa kỳ yên, kỳ phước.

Hễ có việc, lấy dê làm trước,

Dê dâng vào người mới lạy sau.

Ngựa tuy rằng hình tượng lớn cao,

Tam sanh lễ, ai dùng đến ngựa ?

Dầu đến việc làm đình, làm chợ,

Cũng lấy dê trảm thảo, bồi cơ;

Nhẫn đến ngày mạng tướng xuất sư,

Cũng lấy dê khấn cầu tổ đạo.

Lễ cốc sóc thánh nhân còn bảo:

Tử Cống sao dê sống bỏ đi ?

Ngựa nói ngang mà chẳng biết suy,

Dê nào có thiếu chi công trạng ?

Nói cho xứng đáng,

Há dễ cơ cầu,

Dê tuy rằng vô vĩ, vô đầu,

Quan phong Trường tu chủ bộ.

Hèn như dê mà dám đọ,

Tiện như dê, quí bất khả ngôn.

Ngựa rằng: Ngựa ở chốn quyền môn,

Phong cho ngựa chức chi nói thử ?

Thưa chủ nghiệm việc dê với ngựa,

Cân mà coi, ai trọng, ai khinh ?"

Ngựa nghe qua tỏ đặng sự tình,

Dê rằng: bé, ai hay chức lớn ?

Dê nói lại tài dê cũng rắn,

Ngựa thưa qua, sức ngựa thêm rồng:

Chủ phê cho lưỡng bạn tương đồng,

Chắp sự giả các tư kỳ sự.

Lời tự thuận hai đàng xong xả,

Dê phát ngôn, bèn trở nại gà:

"Nuôi chúng tôi lợi nước lợi nhà,

Nuôi giống gà thật vô ơn ngãi.

Thấy chủ vãi đám ngò, vạc cải

Túc nhau bươi chếch gốc, trốc cây.

Thấy người trồng đám đậu, vồng khoai,

Rủ nhau vầy nát bông, nát lá.

Rất đến đỗi thấy nhà lợp rạ,

Kéo nhau lên vậy vã tâng bầng.

Cho ăn rồi quẹt mỏ sấp lưng

Trời chưa tối, đà lo việc ngủ.

Ba cái rác nằm không yên chỗ,

Mấy bụi rau nào để bén dây

Cả ngày thôi những khuấy, những rầy,

Nuôi giống ấy làm chi vô lối ?"

Kê

Gà nghe nói, nóng gan, nóng phổi,

Liền nhảy ra, chớp cánh, giương đầu.

Này này! gà ngũ đức thẳm sâu:

Nhân, dũng, tín, võ, văn, gồm đủ.

Trên đầu đội văn quan một mũ;

Dưới chân đeo hai cựa thần thương.

Đã ghe phen đến chốn chiến trường.

Lập công trận vang tai, lói óc,

Thủa Tây Lũng tam canh trống thúc;

Gà gáy đầu ba tiếng đêm khuya,

Một tiếng rằng: thiên nhật tác thì;

Hai tiếng rằng: quốc tộ tác xương,

Ba tiếng rằng: nhân gian tác lạc,

Đã cứu nạn Mạnh thường đặng thoát;

Lại khuyên người Tấn sĩ năm canh.

Hễ ai toan cải dữ về lành,

Gà cũng biết tỉnh, mê, giấc điệp.

Coi giò gà xét biết thịnh suy.

Dóng canh khuya vui dạ kẻ tiêu y,

Cất tiếng gáy, toại lòng người đãi đán,

Cứ mấy điều mà đoán,

Đã tỏ việc phải chăng ?

Giận anh dê cứ nói việc ăn,

Khéo kiếm chác những điều xoi tệ.

Dê biết lễ gà cũng biết lễ,

Dê phong Chủ bộ, gà chức Tư thần.

Nói vài điều đã biết xứng cân,

Huống gà có ngoại khoa biết mấy ?

Chưa biết ai hay rầy, hay khuấy,

Chưa biết ai ngủ sớm ngủ mê.

Gà không người chăn giữ đi về,

Nên gà mới lỗi lầm bươi móc.

Dê lầm thế không ai xem sóc,

Việc phá dê bằng chín bằng mười.

Bữa ăn gà tốn kém mấy hơi?

Nói những chuyện so chày buộc chặt.

Kể ít chuyện cho dê biết mặt,

Kẻ rằng gà vô thú trong đời.

Chẳng nhớ xưa đêm sáng, tốt trời,

Xui kẻ nhớ vợ hiền thêm chạnh.

Thức vua Thính làm lành giấc tỉnh.

Gà thua dê một hàm râu nịnh,

Nghĩ lại coi không ích lợi chi.

Gà dễ đâu có dám phân bì,

Nói điều phải mà nghe cho đặng ?"

Dê nghe nói công lênh nhẹ nặng,

Mới biết suy hơn thiệt mọi điều:

"Thôi, thôi, nói ít biết nhiều,

Dê xin chịu lập tờ tự thuận"

Gà còn hãy chưa nguôi cơn giận,

Bèn phát ngôn thưa chủ một lời:

"Như chúng gà vốn đạo làm tôi,

Giữ một tiết thức khuya dậy sớm.

Thủa ấu thơ người còn tríu trớn;

Đến lớn khôn đều có riêng quan.

Ai siêng bươi, siêng móc thì no,

Bằng biếng lặt, biếng tìm thì đói.

Gà gẫm lại thân gà thêm tủi,

Làm tôi người không đặng nhờ chi.

Heo ăn rồi ngủ ngáy sì sì,

Giả ngây dại, biết gì việc chủ.

Ngắm diện mạo, dị hình, dị thú,

Xem dung nhan khác thế lạ đời.

Như nuôi chơi, chẳng phải giống chơi

Chạy rau cám, như tiền nội án.

No đú mỡ, nhảy quanh, nhảy quất,

Đói xép hông, cắn máng, cắn chuồng.

Mỗi một ngày ba bữa ròng ròng,

Đã chẳng thấy bữa nào sai chạy,

Bán bối gì mà người yêu vậy ?

Mù quáng chi mà phải báo cô ?"

Kê

Gà nghe nói, nóng gan, nóng phổi,

Liền nhảy ra, chớp cánh, giương đầu.

Này này! gà ngũ đức thẳm sâu:

Nhân, dũng, tín, võ, văn, gồm đủ.

Trên đầu đội văn quan một mũ;

Dưới chân đeo hai cựa thần thương.

Đã ghe phen đến chốn chiến trường.

Lập công trận vang tai, lói óc,

Thủa Tây Lũng tam canh trống thúc;

Gà gáy đầu ba tiếng đêm khuya,

Một tiếng rằng: thiên nhật tác thì;

Hai tiếng rằng: quốc tộ tác xương,

Ba tiếng rằng: nhân gian tác lạc,

Đã cứu nạn Mạnh thường đặng thoát;

Lại khuyên người Tấn sĩ năm canh.

Hễ ai toan cải dữ về lành,

Gà cũng biết tỉnh, mê, giấc điệp.

Coi giò gà xét biết thịnh suy.

Dóng canh khuya vui dạ kẻ tiêu y,

Cất tiếng gáy, toại lòng người đãi đán,

Cứ mấy điều mà đoán,

Đã tỏ việc phải chăng ?

Giận anh dê cứ nói việc ăn,

Khéo kiếm chác những điều xoi tệ.

Dê biết lễ gà cũng biết lễ,

Dê phong Chủ bộ, gà chức Tư thần.

Nói vài điều đã biết xứng cân,

Huống gà có ngoại khoa biết mấy ?

Chưa biết ai hay rầy, hay khuấy,

Chưa biết ai ngủ sớm ngủ mê.

Gà không người chăn giữ đi về,

Nên gà mới lỗi lầm bươi móc.

Dê lầm thế không ai xem sóc,

Việc phá dê bằng chín bằng mười.

Bữa ăn gà tốn kém mấy hơi?

Nói những chuyện so chày buộc chặt.

Kể ít chuyện cho dê biết mặt,

Kẻ rằng gà vô thú trong đời.

Chẳng nhớ xưa đêm sáng, tốt trời,

Xui kẻ nhớ vợ hiền thêm chạnh.

Thức vua Thính làm lành giấc tỉnh.

Gà thua dê một hàm râu nịnh,

Nghĩ lại coi không ích lợi chi.

Gà dễ đâu có dám phân bì,

Nói điều phải mà nghe cho đặng ?"

Dê nghe nói công lênh nhẹ nặng,

Mới biết suy hơn thiệt mọi điều:

"Thôi, thôi, nói ít biết nhiều,

Dê xin chịu lập tờ tự thuận"

Gà còn hãy chưa nguôi cơn giận,

Bèn phát ngôn thưa chủ một lời:

"Như chúng gà vốn đạo làm tôi,

Giữ một tiết thức khuya dậy sớm.

Thủa ấu thơ người còn tríu trớn;

Đến lớn khôn đều có riêng quan.

Ai siêng bươi, siêng móc thì no,

Bằng biếng lặt, biếng tìm thì đói.

Gà gẫm lại thân gà thêm tủi,

Làm tôi người không đặng nhờ chi.

Heo ăn rồi ngủ ngáy sì sì,

Giả ngây dại, biết gì việc chủ.

Ngắm diện mạo, dị hình, dị thú,

Xem dung nhan khác thế lạ đời.

Như nuôi chơi, chẳng phải giống chơi

Chạy rau cám, như tiền nội án.

No đú mỡ, nhảy quanh, nhảy quất,

Đói xép hông, cắn máng, cắn chuồng.

Mỗi một ngày ba bữa ròng ròng,

Đã chẳng thấy bữa nào sai chạy,

Bán bối gì mà người yêu vậy ?

Mù quáng chi mà phải báo cô ?"

Thỉ

"Chú gà chớ lung lăng múa mỏ,

Giữ, có ngày cắn cổ chẳng tha!

Ghét thương thì mặc lượng chủ nhà,

Chớ thóc mách kiếm lời phỉ báng.

Như các chú lao đao đã đáng,

Heo thong dong ăn nhảy mặt (mặc ?) heo.

Nội hàng trong lục súc với nhau,

Ai sánh đặng mình heo béo tốt ?

Vua ngự lễ Nam giao đại đột,

Phải có heo mới gọi tam sanh,

Đừng đừng quen lời nói lanh chanh,

Bớt bớt thói chê ai ăn ngủ,

Kìa những việc hôn nhân giá thú.

Không heo ra, tính đặng việc chi?

Dầu cho mời năm bảy chuyến đi,

Cũng không thấy một người thấp thoáng.

Việc hòa giải, heo đầu công trạng,

Thấy mặt heo nguôi dạ oán thù.

Nhẫn đến khi ngu phụ, ngu phu,

Giận nhau đánh giập đầu, chảy máu.

Làng xã tới lao đao, láu đáu,

Nào thấy ai gỡ rối cho xong,

Khiêng heo ra để lại giữa dòng,

Mọi việc rối liền xong trơn trải.

Phải chăng, chăng phải,

Nghĩ lại mà coi,

Việc quan, hôn, tang, tế, vô hồi

Thảy thảy cũng lấy heo làm trước.

Bởi gà nhỏ nói lời lấn lướt,

Nên phải phân ít chuyện mà nghe.

Dễ heo nào có dạ dám khoe ?

Khắn khắn cũng lo làm việc phải.

Heo cũng biết đền ơn báo ngãi,

Heo cũng hay tiêu họa, trừ tai,

Toái thân phấn cốt chi nài ?

Nát thịt tan xương bao quản ?

Lòng thờ chủ ngay đà tỏ rạng.

Thân mình này ví bẵng như không.

Tại chú gà lời nói khùng khùng,

Mới sinh sự so đo trường đoản".

Vậy chủ bèn phân đoán,

Phê một câu khúc tận kỳ tình:

"Gà biết chữ xả sinh thủ ngãi;

Heo đặng câu tịnh sinh, tịnh dục"

Kết

Nhân rảnh thảo ra một lúc,

Chép ra cho rõ sự đời

Sự này cũng sự nói chơi,

Ai muốn thì đọc mà cười cho vui.

Tặng Kim Âu

Chính khí hạo nhiên! Tổ Quốc tình.
Nghĩa trung can đảm, cái thiên thanh.
Văn phong thảo phạt, quần hùng phục.
Sơn đỉnh vân phi, vạn lý trình.

Thảo Đường Cư Sĩ.

SERVED IN A NOBLE CAUSE

Vietnamese commandos : hearing before the Select Committee on Intelligence

of the United States Senate, One Hundred Fourth Congress, second session ...

Wednesday, June 19, 1996

CLIP RELEASED JULY 21/2015

https://www.youtube.com/watch?list=PLEr4wlBhmZ8qYiZf7TfA6sNE8qjhOHDR6&v=6il0C0UU8Qg

US SENATE APPROVED VIETNAMESE COMMANDOS COMPENSATION BILL

http://www.c-span.org/video/?73094-1/senate-session&start=15807

BẮT ĐẦU TỪ PHÚT 4:22:12 - 4:52:10 (13.20 - 13.50)

Liên lạc trang chủ

E Mail: kimau48@yahoo.com, kimau48@gmail.com

Cell: 404-593-4036

Những người lính một thời bị lãng quên : Viết Lại Lịch Sử

֎ Binh Thư Yếu Lược Trần Quốc Tuấn ֎ Một Trang Lịch Sử

֎ Vietnamese Commandos' History ֎ Vietnamese Commandos vs US Government ֎ Lost Army Commandos

֎ Bill of Compensation ֎ Never forget ֎ Viết Lại Lịch Sử Video ֎ Secret Army Secret War Video

֎ Đứng Đầu Ngọn Gió Video ֎ Con Người Bất Khuất Video ֎ Dấu Chân Biệt Kích Video ֎ Kiểm Lại Hồ Sơ Biệt Kích Video

֎ The Secret war against Hanoi Richard H. Shultz Jr.֎ Gulf of Tonkin Incident ֎ Pentagon Bạch Hóa ֎ The heart of a boy

֎ U.S Debt Clock ֎ Wall Street and the Bolshevik Revolution Antony C. Sutton

֎ Wall Street and the Rise of Hitler Antony C. Sutton ֎ None Dare Call It Conspiracy Gary Allen

֎ Chiến Tranh Tiền Tệ (Currency War) ֎ Confessions of an Economic Hit Man John Perkins

֎ The World Order Eustace Mullin ֎ Trăm Việt trên vùng định mệnh ֎ Chính Đề Việt Nam Tùng Phong (dịch)

֎ OSS vào Việt Nam 1945 Dixee R. Bartholomew - Feis ֎ Lyndon Baines Johnson Library Musuem

֎ Chủ Nghĩa Dân Tộc Sinh Tồn ֎ Nguồn Gốc Dân Tộc Việt Nam Bình Nguyên Lộc

֎ Nghi Thức Ngoại Giao ֎ Lễ Nghi Quân Cách ֎ Sắc lệnh Cờ Vàng ֎ Quốc Tế Cộng Sản

֎ How Does a Bill Become Law?֎ New World Order ֎ Diplomacy Protocol. PDF

֎ The World Order Eustace Mullin ֎ Why Vietnam? Archimedes L. A. Patti

֎ Vietnam War Document ֎ American Policy in Vietnam

֎ Foreign Relations Vietnam Volum-1 ֎ The Pentagon Papers ֎ Pentagon Papers Archives

֎ Vietnam and Southeast Asia Doc ֎ Vietnam War Bibliogaphy ֎ Công Ước LHQ về Luật Biển

֎ CIA and NGO s ֎ CIA And The Generals ֎ CIA And The House Of Ngo ֎ Global Slavery

֎ Politics of Southeast Asia ֎ Bên Giòng Lịch Sử

֎ Dấu Binh Lửa ֎ Đại Hội Toàn Quân? Phùng Ngọc Sa

֎ Bách Việt ֎ Lược Sử Thích Ca ֎ Chủ thuyết Dân Tộc Sinh Tồn

֎ Silenced! The Unsolved Murders of Immigrant Journalists in the USA. Juan Gonzales

֎ Society of Professional Journalists: Code of Ethics download

֎ Douglas Mac Arthur 1962 ֎ Douglas Mac Arthur 1951 ֎ John Hanson, President of the Continental Congress

֎ Phương Pháp Biện Luận ֎ Build your knowledge

֎ To be good writer ֎ Ca Dao -Tục Ngữ ֎ Chùa Bái Đính ֎ Hán Việt

֎ Top 10 Crime Rates ֎ Lever Act ֎ Espionage Act 1917 ֎ Indochina War ֎ Postdam ֎ Selective Service Act

֎ War Labor Board ֎ War of Industries ֎ War Production Board ֎ WWII Weapon ֎ Supply Enemy ֎ Wold War II ֎ OSS

֎ Richest of The World ֎ Truman Committee ֎ World Population ֎ World Debt ֎ US Debt Clock ֎

֎ An Sinh Xã Hội - Cách Tìm IP Email ֎ Public Holiday ֎ Funny National Days

֎ Oil Clock ֎ GlobalResearch ֎ Realworldorder ֎ Thirdworldtraveler ֎ Thrivemovement ֎ Prisonplanet.com ֎ Infowars

֎ Rally protest ֎ Sơ Lược VềThuyền Nhân ֎ The Vietnamese Population in USA ֎ Lam vs Ngo

֎ VietUni ֎ Funny National Days ֎ 1DayNotes

Liên lạc trang chủ

E Mail: kimau48@yahoo.com, kimau48@gmail.com

Cell: 404-593-4036

Một Trang Lịch Sử
Viết Lại Lịch Sử Video
Secret Army Secret War Video
Đứng Đầu Ngọn Gió Video
Con Người Bất Khuất Video
Dấu Chân Biệt Kích Video
Kiểm Lại Hồ Sơ Biệt Kích Video
Huyền thoại về:"Những người lính một thời bị lãng quên" Kim Âu
Phản Bội Kim Âu
Tiếng Nói Công Lý Kim Âu
Vietnam’s ‘Lost Commandos’ Gain Recognition in Senate
President Unit Citation at Fort Bragg
Vietnamese Commando never knew U.S. declared him dead
Back from the dead
Bill of Compensation
Miami! Gian Hùng Lộ Mặt Kim Âu
Honoring Vietnamese Commandos
Honoring South Vietnamese Army
Vietnamese Commandos Win Last Battle
Uncommon Betrayal
Go to congress
Trong Giòng Lịch Sử Kim Âu
Oplan 21 Kim Âu
Biệt Kích Gỉa, Biệt Kích Thật Kim Âu
Xuyên Tạc Lịch Sử Kim Âu
Cảm Nghĩ Đầu Xuân (2011)
Những Tên Miệng Hùm Gan Sứa Kim Âu
Loretta Sanchez Không Hề Gian Dối Kim Âu
Ăn Qủa Nhớ Kẻ Trồng Cây Kim Âu
The Secret war against Hanoi Richard H. Shultz Jr.
Lá Thư Tự Thú
Người Tù Kiệt Xuất
Hồi Chuông Báo Tử I
Hồi Chuông Báo Tử II
Hồi Chuông Báo Tử III
Hồi Chuông Báo Tử IV
Thư Trả Lời Mai Nhuệ Anh
Thánh Nhân Vô Phí Vật
Đặc Biệt Cho Nhóm 10%
Phân Ðịnh Chính Tà 1
Phân Ðịnh Chính Tà 2
Phân Ðịnh Chính Tà 3
Hư Danh - Hư Cấu
Kim Âu Trả Lời Phỏng Vấn Hồng Phúc
Hồng Phúc Phỏng Vấn Tourison. Lê Ngung
Sư Thật Về Nguyễn Hữu Luyện
Phân Định Chính Tà

Kim Âu Youtube . AKAI
Phi Long Youtube .Khiêu Vũ Sài Gòn . Videos Khiêu Vũ
Khiêu Vũ Căn Bản .Hoàng Thông1 . Hoàng Thông02
Passodoble. Passodoble . Passodoble
Rhumba . Rumba . Rumba PL
Cha Cha Cha . Cha Cha cha. Cha Cha ChaPL
TangoSG . TangoPL . TangoTH . Tango.
Boston . Boston . Boston PL
Valse. Valse. Valse PL
BebopTH . Bebop. Bebop PL
Samba. SambaPL . Samba
Dance. Slow Tango
Jive . Bachata . Salsa
Valse Andy Wong . Viennese Valse . DrDance . Danptner . Dispatch
Valse Routine . Tango Routine . Tango Student
Minh Hà . Thái Nguyên
Sports
The Beatles. French Music . Nhạc Pháp . Dalida . Jaune. Ngọc Lan. Thanh Lan. Elvis Phương. Best English1
Bee Gees . Rolling Stones . Animals . Shadow . Ventures. Dancing Music. 2015
Uyên Hà - Uyên Hà 1
http://www.chinhnghia.com/
http://www.kimau.com
http://www.tinhhoa.org
http://www.sos.state.tx.us/corp/forms_boc.shtml
http://chinhnghiaviet.informe.com/forum/

http://nguoidalat.informe.com/forum/
http://chinhnghiamedia.informe.com/forum/
http://huongduongtxd.com/internet_links.html
Antiwar. Spartacus Education. Politic of heroin

Your name:

Your email:

Your comments:

MINH THỊ

NGƯỜI QUỐC GIA ĐẶT QUYỀN LỢI CỦA TỔ QUỐC VÀ DÂN TỘC LÊN BẢN VỊ TỐI THƯỢNG CHỨ KHÔNG TRANH QUYỀN ĐOẠT LỢI CHO CÁ NHÂN, PHE NHÓM, ĐẢNG PHÁI HAY BẦY ĐÀN TÔN GIÁO CỦA MÌNH.

NGƯỜI QUỐC GIA BẢO VỆ LÃNH THỔ CỦA TIỀN NHẦN, GIỮ GÌN DI SẢN VĂN HÓA DÂN TỘC, ĐÃI LỌC VÀ KẾT HỢP HÀI HÒA VỚI VĂN MINH VĂN HÓA TOÀN CẦU ĐỂ XÂY DỰNG CON NGƯỜI, XÃ HỘI VÀ ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM CƯỜNG THỊNH PHÙ HỢP VỚI XU THẾ TIẾN BỘ CỦA NHÂN LOẠI.

Email: kimau48@yahoo.com or kimau48@gmail.com. Cell: 404-593-4036. Facebook: Kim Âu